Czym są teorie spiskowe?

Dlaczego są tak powszechne?

Pierwszym krokiem w zapobieganiu teoriom spiskowym jest wiedza, że takie teorie istnieją. Bądź czujny. Powstrzymaj szerzenie teorii spiskowych.

Czy to jest teoria spiskowa? Sprawdź, zanim udostępnisz

1. Sprawdź, kto jest autorem. Kto pisze i dlaczego?

2. Sprawdź źródło. Czy jest ono wiarygodne i poważane?

3. Ton i styl – czy są zrównoważone i uczciwe, czy też mają charakter sensacyjny i jednowymiarowy?

Czym jest prawdziwy spisek?

Prawdziwe spiski – duże i małe – istnieją. Dotyczą one najczęściej pojedynczych, niezależnych wydarzeń lub poszczególnych osób, tak jak w przypadku zabójstwa lub zamachu stanu. Ujawniają je sygnaliści oraz media za pomocą możliwych do zweryfikowania faktów i dowodów.

Przykład prawdziwego spisku: w 2006 r. sąd rejonowy w Waszyngtonie (USA) orzekł, że największe przedsiębiorstwa tytoniowe brały udział w spisku. Przez dziesiątki lat ukrywały dowody świadczące o ryzyku zdrowotnym związanym z paleniem, aby osiągać wyższą sprzedaż. (LA Times, 2006 r.)

Sprawdzaj źródła, z których korzystasz. Jeżeli masz wątpliwości, nie przekazuj informacji dalej. Powstrzymaj szerzenie teorii spiskowych.

Teorie spiskowe: co sam/a sądzisz?

Nikt z nas nie jest wolny od uprzedzeń lub lęków, które mogą otworzyć drzwi do wiary w teorię spiskową.
Skąd się biorą moje lęki, przekonania i wartości?

Zapytaj sam siebie: dlaczego wierzę w to, w co wierzę?

• Jakie są moje lęki, przekonania i wartości? W jaki sposób wpływają one na moje decyzje i w jaki sposób przebiegają moje interakcje z ludźmi?
• Czy mam uprzedzenia i wierzę w stereotypy? Dlaczego?
• Czy czuję się poszkodowany? W jaki sposób?
• Czy czuję potrzebę, by winić kogoś innego? Dlaczego?
• W jaki sposób wybieram źródła informacji, z których korzystam?
• Czy to się zmieniło od czasu pandemii COVID-19?

Wirus COVID-19 jest przerażający. To normalne, że czujemy się przytłoczeni i szukamy odpowiedzi.
Pamiętaj: nikt nie jest odpowiedzialny za stworzenie wirusa, ale wszyscy możemy pomóc w walce z pandemią.

Miej świadomość nadmiaru informacji. Polegaj na zweryfikowanych informacjach. Powstrzymaj szerzenie teorii spiskowych.

Teorie spiskowe mogą być niebezpieczne

Teorie spiskowe często są skierowane przeciwko całej grupie postrzeganej jako wróg stojący za realnym lub wyimaginowanym zagrożeniem. Możliwe jest także, że teorie tego rodzaju dyskryminują taką grupę. Teorie spiskowe prowadzą do polaryzacji społeczeństwa i napędzają brutalny ekstremizm. Choć większość ludzi, którzy szerzą teorie spiskowe, szczerze w nie wierzy, inni cynicznie je wykorzystują, aby ten efekt osiągnąć.

Dlaczego teorie spiskowe są szkodliwe?

1. W ramach teorii spiskowych identyfikuje się wroga i tajny spisek, który zagraża życiu ludzi lub ich przekonaniom. Uruchamia to mechanizm obronny, który może prowadzić do dyskryminacji, uzasadniać przestępstwa z nienawiści oraz który może zostać wykorzystany przez stosujące przemoc ugrupowania ekstremistyczne.
2. Teorie tego rodzaju pogłębiają brak zaufania do instytucji publicznych, co może prowadzić do politycznej apatii lub radykalizacji.
3. Pogłębiają one brak zaufania do informacji naukowych i medycznych, co może mieć poważne konsekwencje.

Teorie spiskowe mogą mieć poważne konsekwencje. Traktuj je poważnie! Sprawdź, zanim udostępnisz. Powstrzymaj szerzenie teorii spiskowych.

Teorie spiskowe: związek z antysemityzmem

Nie wszystkie teorie spiskowe są skierowane przeciwko Żydom, ale przez wieki tak właśnie było. Żydów fałszywie obwiniano za kryzysy, takie jak choroby, wojny i kryzysy gospodarcze.

Niektóre najbardziej powszechne antysemickie narracje obejmują twierdzenia, że Żydzi kontrolują rząd, media lub banki, aby realizować swoje złe cele. Pomimo licznych dowodów historycznych niektórzy antysemici fałszywie twierdzą, że holokaust spowodowali Żydzi lub że nigdy nie miał on miejsca.

Na co zwracać uwagę?

• Otwarcie obraźliwy i poniżający język.
• Dorozumiany i zakodowany antysemicki język (np. „elity ze wschodniego wybrzeża” w Stanach Zjednoczonych).
• Łączenie domniemanego spiskowania z poszczególnymi osobami pochodzenia żydowskiego lub grupami Żydów (np. rodziną Rothschildów lub filantropem Georgem Sorosem) lub z Państwem Izrael.
• Odniesienia do Protokołów mędrców Syjonu, spreparowanej broszury dotyczącej żydowskiego planu dominacji nad światem, na której opiera się wiele antysemickich, spiskowych narracji.

Antysemityzm jest formą dyskryminacji. Sprawdź, zanim udostępnisz. Powstrzymaj szerzenie teorii spiskowych.

Zapobieganie teoriom spiskowym i ich obalanie

Powstrzymanie szerzenia teorii spiskowych jest trudnym zadaniem. Nie ma jednego dobrego podejścia. Wiele zależy od podatności na teorie spiskowe. Niezwykle trudno jest dotrzeć do osób, które głęboko w nie wierzą.

Poziom 1: Niska podatność na teorie spiskowe

ZAPOBIEGANIE – Osoby o większej wiedzy i możliwościach są bardziej odporne:

1. Ostrzegaj ludzi możliwie najwcześniej o teoriach spiskowych.
2. Zachęcaj do racjonalnego myślenia, zadawania pytań i weryfikacji informacji.
3. Zwracaj uwagę na argumenty, które stoją za najbardziej powszechnymi teoriami spiskowymi dotyczącymi COVID-19, oraz na najważniejsze cechy spiskowego myślenia – podejrzenia wobec oficjalnych doniesień, odporność na przeciwstawne dowody, interpretację losowych zdarzeń jako części szerszego wzorca.

Poziom 2: Wysoka podatność na teorie spiskowe

OBALANIE – Fakty i logika się liczą

CO ROBIĆ

1. Skoncentruj się na faktach, które chcesz przekazać, a nie na mitach, które chcesz obalić.
2. Wybierz cel – autora teorii spiskowej, jej źródło lub stojącą za nią logikę.
3. Zanim odwołasz się do teorii spiskowej, zawsze wyjaśnij, że prezentowane informacje są nieprawdziwe.
4. Podawaj alternatywne wyjaśnienia oparte na faktach.
5. Jeżeli to możliwe, wykorzystaj pomoce wizualne na poparcie swojej argumentacji.

CZEGO NIE ROBIĆ

1. Nie koncentruj się na teorii spiskowej przede wszystkim. Nie wzmacniaj jej.
2. Nie podawaj nadmiernych ilości informacji.

Podejmuj działania w przemyślany sposób. Powstrzymaj szerzenie teorii spiskowych.

W jaki sposób rozmawiać z osobą, która głęboko wierzy w teorie spiskowe?

Wielu wyznawców teorii spiskowych jest głęboko przekonanych o prawdziwości swoich poglądów. Całe ich życie i światopogląd są zorientowane wokół nich.

Rozmawiając z osobą, która wierzy w teorię spiskową, pamiętaj, że:

• Każdy argument podważający teorię spiskową może zostać potraktowany jako dowód, że bierzesz udział w spisku, i może wzmocnić przekonanie takiej osoby.
• Taka osoba prawdopodobnie wierzy w więcej niż jedną teorię spiskową.
• Prawdopodobnie będzie zaciekle argumentować, broniąc swoich poglądów.

Co zatem możesz zrobić?

• Zachęcaj do otwartej dyskusji i zadawania pytań.
• Stawiaj szczegółowe pytania dotyczące teorii takiej osoby, aby wywołać autorefleksję.
• Wymieniaj nazwiska byłych wyznawców teorii spiskowych, którzy kiedyś mieli takie same poglądy.
• Bądź ostrożny i korzystaj z różnych źródeł informacji.
• Nie wyśmiewaj. Spróbuj zrozumieć, dlaczego dana osoba wierzy w to, w co wierzy.
• Okaż empatię. Często osoby wierzące w teorie spiskowe są bardzo wylęknione i zaniepokojone.
• Działaj powoli. Skup się na prostych faktach i logice, a nie na szczegółach.
• Nie naciskaj. Zbyt duża presja może spowodować skutek odwrotny do zamierzonego. Daj swojemu rozmówcy czas na przyswojenie informacji i spróbuj ponownie.

Bądź empatyczny i zadawaj pytania. Powstrzymaj szerzenie teorii spiskowych.

Teorie spiskowe: związek z COVID-19

COVID-19 to nowa choroba wywoływana przez niedawno odkrytego koronawirusa. Z dowodów naukowych wynika, że koronawirusy najczęściej pochodzą od zwierząt. Jak dotąd, nie potwierdzono odzwierzęcego pochodzenia COVID-19 (WHO, 2020 r.).

Niepewność, strach i złożoność pandemii COVID-19 są paliwem dla dotyczących jej teorii spiskowych. Celem jest podjęcie próby „wyjaśnienia”, dlaczego pojawiła się pandemia oraz kto czerpie z niej korzyści.

Na podstawie globalnego badania przeprowadzonego w 28 krajach ujawniono, że ponad 3 ankietowane osoby na 10 wierzą, że rozprzestrzenianie się wirusa COVID-19 powoduje umyślnie zagraniczna potęga lub inna siła (Gallup International, marzec 2020 r.).

Bądź ostrożny, teorie spiskowe są zwodnicze: ignorują dowody naukowe i fałszywie obwiniają poszczególne osoby i grupy, które nie są odpowiedzialne za wywołanie pandemii. Nie przekazuj ich dalej.

Na jakie sygnały ostrzegawcze zwracać uwagę?

• Twierdzenia, że wirusa stworzyły w sposób sztuczny (np. w laboratorium) osoby o konkretnych zamierzeniach (np. ograniczenie populacji na świecie).
• Twierdzenia, że wirusa rozprzestrzeniono celowo lub że zwiększono jego naturalne rozprzestrzenianie się, aby zaszkodzić największej możliwej liczbie osób (np. za pomocą sieci 5G).
• Twierdzenia, że szczepionki i leki wstrzymywane są celowo, aby nie zapobiegać rozprzestrzenianiu się wirusa i zaszkodzić największej możliwej liczbie osób.
• Twierdzenia, że niektóre środki sanitarne, które mają na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się wirusa, wykorzystuje się, by celowo szkodzić społeczeństwu lub je kontrolować (np. szczepionki, maseczki).

Pamiętaj: nikt nie jest odpowiedzialny za stworzenie wirusa, ale wszyscy możemy pomóc w walce z pandemią.

Polegaj na zweryfikowanych informacjach. Jeżeli masz wątpliwości, nie przekazuj informacji dalej. Powstrzymaj szerzenie teorii spiskowych.

Konkretne działania mające na celu zapobieganie teoriom spiskowym

Jeżeli jesteś pewien/pewna, że masz do czynienia z teorią spiskową, reaguj. Nie ignoruj jej. Oto kilka konkretnych sposobów reagowania:

W mediach społecznościowych:

• Komentuj, podając zweryfikowane informacje (np. ze stron internetowych prowadzących weryfikację informacji).
• NIE udostępniaj postów dotyczących teorii spiskowych.

Na stronach internetowych i blogach:

• Skontaktuj się z autorem danej strony lub jej administratorem, podając zweryfikowane informacje, i poproś o korektę.
• NIE udostępniaj takiej strony internetowej ani takich postów z blogów.

W środkach masowego przekazu:

• Skontaktuj się z redakcją.
• Skontaktuj się z lokalną/krajową radą prasową lub rzecznikiem prasowym.
• NIE udostępniaj takiego materiału.

Polegaj na zweryfikowanych informacjach. Przeciwdziałaj fałszywym informacjom. Powstrzymaj szerzenie teorii spiskowych.

W jaki sposób dziennikarze mogą informować o teoriach spiskowych?

Wiarygodne źródła informacji mają kluczowe znaczenie dla przeciwdziałania szerzeniu się teorii spiskowych i dezinformacji. Dziennikarze powinni odpowiedzialnie informować o teoriach spiskowych, korzystając ze sprawdzonych źródeł i upewniając się, nie że dostarczają argumentów na rzecz takich teorii. Nie jest to łatwe zadanie.

Informując o teoriach spiskowych, dziennikarze powinni:

• Podkreślać w nagłówkach najważniejsze fakty, a nie teorie spiskowe.
• Kłaść nacisk na główne fakty w tekście, korzystając ze sprawdzonych informacji.
• Ostrzegać o krążących na dany temat teoriach spiskowych, zanim je opiszą.
• Wyjaśniać, dlaczego takie teorie wprowadzają w błąd.

Stosuj dziennikarski etos. Polegaj na zweryfikowanych informacjach. Powstrzymaj szerzenie teorii spiskowych.

__________________________

Tekst powyżej pochodzi z oficjalnej strony Komisji Europejskiej więc z pewnością fejkiem nie jest.

Jak widzicie, eksperci UE opracowali dla nas "katechizm świadomego obywatela". Teraz już nikt nie powinien byc bezbronny wobec rozpowszechnianych, głównie przez Putina, kłamstw zwanych "teoriami spiskowymi", mających na celu osłabienie naszej rewolucyjnej czujności. Dobrze wiedzieć, że nasze pieniądze, które wpłacamy do Unii nie są marnowane. 

Te wytyczne powinien przyswoić sobie każdy członek ORMO Reaktywacja. Niedługo powstaną z pewnością wyspecjalizowane oddzialy Policji Myśli wtedy będziemy mogli już naprawdę spać spokojnie.

 Towarzysze! Jeszcze nigdy tak jak teraz nie była tak potrzebna wasza czujność i klasowa świadomość! Tylko razem zbudujemy Nowy Lepszy Świat!

Z czekistowskim pozdrowieniem,

J.R.